Liderlik – Değerler ve Özgün Sesinizi Bulma

Liderlik üzerine çok yazılmış, söylenmiş, formüller ortaya konmuş. Özgün ve bireysel deneyimlere çok bağlı olduğundan liderliği ve liderliği yaratan özellikleri öne çıkarmak ve listelemek için belli özellikteki insanlara “liderlik deneyimlerini” sormak son derece mantıklı bir yol olurmuş diye düşünüyorum.

İşte Kauzes ve Posner “Leadership Challenge” kitaplarında bunu yapmışlar… Geçen hafta liderliğin ön koşulu olarak “güvenilirlik”ten bahsetmiştim. Bu haftadan itibaren bu kitabın ortaya koyduğu liderlik sistemi üzerinden ilerlemek istiyorum.

Yazarlar 5 temel liderlik yönergesi ve her bir yönergenin altında 2 davranış belirlemişler. Bu düzene göre ilerleyeceğim.

İlk temel liderlik yönergesi “Model the way – Liderlik Yolunuzun Modelini Oluşturun”….

Bunun altındaki ilk davranış da…

Clarify values by finding your voice and affirming shared values – Özgün sesinizi bularak değerlerinizi belirleyin ve ortak değerleri netleştirin.

İlk adım – Değerlerinizi belirleyin

Ekip lideri olarak öncelikle kendinize bakmanız ve kendi değerleriniz ile ilgili çalışmanızı öneriyorum. Neye inanıyorsunuz, işlerin nasıl yapılması gerektiğini düşünüyorsunuz, şirketin var olma amacı sizin için neyi ifade ediyor… Ekibinizin sizi tanıması, size güvenmesi, sizinle uyumlu ve aynı hedefe birlikte yürüyecekleri bir çalışma ortamına ulaşmak için bu sorulara net ve yazılı cevaplar vermeli ve ekibiniz ile bu cevapları paylaşmalısınız… böylece ekibiniz hangi değerlere yaslandıklarını, hangi değerlerin yol göstermesi ile kararların alınacağını ve sizin lider olarak hangi değerlere referans vererek liderlik yapacağınızı duymuş olur. Bunu yapmaz ve işleri “oluruna” bırakırsanız, eylemleriniz her defasında çalışanlarınızın farklı algıları arasında değerlendirilecek ve ortak değerlerin tanımlanması zorlaşacaktır.

Önemli bir bağ da organizasyonunuzun ilan ettiği kurumsal değerlerle sizin bireysel değerleriniz arasındaki bağdır. Bunu da netleştirmek, kendi değerlerinizi ilan ederken ortaklıklar varsa kurumsal değerlerinize de dokunmak çalışanlarınız açısından daha anlamlı olacaktır.

Tabii bunun devamında bu ilan ettiğiniz değerlere uygun davranışlar göstermeniz beklenir, en önemli liderlik özelliklerinden biri söylediğiniz ile yaptığınızın uyum içinde olmasıdır. Hele zor durumlarda, stresli anlarda bu daha da önemli hale gelir.

Değerlerinizi bulmanız için kendinize sorabileceğiniz bazı sorular…

• Ben kimim?
• Hayatta nasıl değerlere sahibim?
• Şirketimizin değerleri ile benim değerlerim ne şekilde buluşuyor?
• Ekip yönetimi ve takım ruhu ile ilgili değerlerim nelerdir?… gibi…..

Sonra – Özgün Sesinizi Bulun

Biri size “Liderlik felsefeniz nedir?” diye sorsa bir cevabınız var mı, veya çok düşünmeden düşüncelerinizi birkaç cümlede ifade edebilir misiniz? Bu son derece önemli zira siz lider olarak sadece sizin müdürünüzün veya kurumsal iletişim bölümünün belirlediği sözcüklerle kendinizi ifade edemezsiniz, bu çok daraltıcı ve sıkıcı olabilir. Size ait, özgün kişiliğinizi ortaya koyacak özgün sesinizi bulmak ve bunun iletişimini geliştirmek liderliğiniz açısından kritik önemdedir.

Liderler kendi liderlik felsefelerini anlayamadıklarında iletişimleri de karmaşık ve kafa karıştırıcı olacaktır. Ötesi, liderliğe yaklaşımları net değilse, ekipleri de rehber değerleri ve inançları bilemeyecek ve günlük süreçlerde zorlanacaklardır. Bu kafa karışıklığı takım ruhunu olumsuz etkilediği gibi takımın bir arada çalışmasına da bir engel oluşturur.

Yapılan çalışmada liderlik felsefesinin net olduğu ve ifade edildiği en yüksek notu almış 20 lider ile bu konuda en düşük notları almış 20 lider karşılaştırılmış, liderlik felsefesinin net olduğu liderlerin takımlarında….

• %130 daha yüksek takım ruhu,
• %122 daha fazla organizasyondan gurur duyma ve bunu etrafıyla paylaşma,
• %126 daha fazla iş tanımında ve beklentilerde netlik,
• %155 daha fazla oranda gerekirse iş için daha fazla çalışabilme esnekliği,
• %135 daha fazla üst yönetime güven,
• %122 daha fazla organizasyonda değişiklik yapabilme gücüne inanç gözlemlenmiş.

Özgün sesinizin oluşması liderlik yolculuğunuzda “bir duruş”unuzun olmasını da sağlayacaktır. Bu duruş bazen kurumsal olarak bulunduğunuz şirketten bağımsız size özel yaklaşımlar da olacaktır ki bu bir profesyonel olarak değerinizi de artıracaktır.

Liderlik yolculuğunun başında bir “kendini keşif” dönemi gerekiyor…

Ve Ortak Değerleri Netleştirin

Lider olarak kendi içinize bakarak değerlerinizi netleştirdiniz ve bunu ekibinizle paylaştınız, acaba bunlar “ekibinizin” değerleri olarak değerlendirilebilir mi? Olmayabilir zira her birey farklı yaklaşımlara, farklı görüşlere, farklı değerlere sahip olabilir ve bunların da ekipçe bilinmesi gerekir.

Ortak değerler belirlenmediğinde ekip içinde bir kaos hakim olabilir, kimin neyi neden ne şekilde yaptığına ve yapacağına ait anlayış ortak olmayacağından günlük akışlar ile savrulan bir resim ortaya çıkabilir. Burada lider olarak bir sonraki adımınız tüm ekibin kabul edeceği ve kendilerini adayacakları değerleri bulmak ve bu değerlerin ortaklaşa kabul edilmesini sağlamak olmalıdır…

Herkes her kararda herkesle aynı fikirde olamaz, bu gerçekçi de değil, ancak lider bu “ortak” anlayışın yaygın olmasından sorumludur.

Ekip lideri olarak ekibinizdeki çalışanlarla 1:1 yapacağınız toplantılarda onların değerlerini öğrenebilir, iş yapma biçimlerini, takdir alma tercihlerini, iletişim tercihlerini alabilir ve herkesle konuşup bunu ortak bir doküman & manifesto haline getirebilirsiniz. Böylece herkes ortak değerlerin oluşmasına aktif katkı vermiş olacaktır.  Ortak değerleri olan ve bunu uzlaşmayla yaratmış ekiplerin diğer ekiplere göre iş sonuçları açısından daha iyi performans gösterdiğini görüyoruz.

Kısaca özetlersek,

• Kendi değerlerinizi netleştirin, kendinizi keşfetme yolculuğunuza zaman ayırın,
• Kendi özel sesinizi, size ait liderlik yaklaşımları geliştirmeye başlayın,
• Ekibinizin ortak değerlerini birlikte oluşturun ve bu değerlerin hayata geçmesinin uygulayıcısı ve takipçisi olun.