Çalışan Bağlılığı Çalışan Mutluluğu Ve Çalışan Tatmini Üzerine

Bağlılığın mutluluk olmadığını anlamak çok önemli. Bağlılık aynı zamanda iş tatmini anlamına da gelmiyor. Bağlı olmadan da işimizden tatmin olabiliriz. İş tatmini işin bize sağladığı doyum ve haz duygusu ile ilgili ve işin belli bir bölümünde yaptıklarımızla ilgili olabilir, halbuki bağlılık işe olan duygusal bağımızı ve davranışlarımızı belirleyen adanmışlık duygumuzu ifade ediyor. Bağlılık mecburi olmayan çabamızın ardında bizi sürükleyen güç ve şirketin hedeflerine ulaşma yolunda atacağımız ek adımlar için bizi harekete geçiren tutkumuzu ifade ediyor.

Son dönemde çalışanlar üzerine yazılanlar, ilgilenenler, düşünenler, proses tasarlayanlar, deneyim süreci tanımlayanlar arttı, bu çok olumlu bir gelişme. COVID’den önce şirketlerin başarısının temel unsuru olan “çalışanlar” COVID’den sonra daha da önem kazandı.. Bu arada farklı kavramlar üzerinde çalışan ve farklı sorunlara çözümler üreten şirketler, girişimciler var… Bu yazıda ben çalışan bağlılığı, çalışan tatmini, çalışan mutluluğu ve çalışanın “iyi olma” hali arasındaki farklardan bahsetmek istiyorum. Bir bakıma çalışan bağlılığını tanımlama denemesi de denilebilir.

• 

Yukarıda alıntısını gördüğünüz metin 2020 yılında yayınlanan ve çalışan bağlılığı hakkında son 30 yıldır yazılan makaleleri bir araya toplamış ve güzel bir özetle birlikte bağlılık temelli bir İK yaklaşımı öneren P Turner’ın “Employee Engagement in Contemporary Organizations Maintaining High Productivity and Sustained Competitiveness” adlı eseri. Bu kitabı büyük bir hevesle okudum ve sayfalarca not aldım, hem bağlılığın tanımı, hem sebepleri, hem önemi hem de bu konudaki yayınları özetlemesiyle çok değerli bir eser olmuş.

Çalışan Tatmini içe dönük çalışanın kendi tatmin kriterleri ile açıklanabilecek, çalışanın kendine koyduğu hedeflerler ile ilgili bir kavram… Çalışan örneğin satış ekibinde iken pazarlamayı öğrenmeyi kendi hedefi olarak belirleyebilir ve bir imkanı kullanıp şirketinin imkanları ile pazarlama üzerine bir kursa gidebilir. Bu kurs sonrasında bir tatmin, bir doyum hissedebilir, bu çalışanın kişisel tatminidir. Şirket sonuçlarına etkisi nispeten azdır.

Çalışan mutluluğu da benzer, çalışanın kişisel duyguları ile ilgilidir. Çalışan mizaç olarak iyimser ve mutluluğa eğilimli olabilir, yaptığı işte aldığı en küçük bir olumlu geri besleme onda büyük bir mutluluk duygusu yaratabilir. Bazen çalışan sebepsiz de mutlu olabilir. Yaptığı işi becerilerinin altındaysa çalışan durumunu değerlendirir ve mutlu olabilir. Bu da çalışanın içine dönük, kişisel bir duygu durumu… Bunun da şirketin iş sonuçlarına etkisi tartışmalıdır.

Çalışanın iyi olma hali (“wellness”) de mutluluğa benziyor. Çalışanın ortamdan, fiziksel imkanlardan, maaşından, müdüründen, yaptığı işten memnun olma, razı olma, mutlu olma hali olarak tanımlıyorum ben… Çalışanlar “iyi” olsunlar, şirket sonuçları daha iyi olacak demek tam bir korelasyonu ifade edemiyor. Nefes alıştırmaları, ekip piknikleri, yoga dersleri ve takım oyunları bu “iyi olma” halini kısa süre için bile olsa yaratabilir, fakat yine bence şirket sonuçlarına etkisi sınırlı ve “bu hal” geçicidir.

Çalışan bağlılığı ise daha farklı… Hem çalışanın yaptığı işe, müdürüne, ekibine, misyonuna duygusal bağını ifade ediyor, hem de şirketin hedeflerine ulaşması için “üzerine vazife olmasa da” yapacağı ek çabanın kaynağını oluşturuyor. Bu referans verdiğim kitaptan da net olarak gördüm ki, çalışan bağlılığı yüksek olduğunda daha verimli, daha rekabetçi, daha müşteri odaklı, daha karlı ve daha yüksek satış ve sürdürülebilirlik getiren bir performans ortaya çıkıyor. Yani çalışan bağlılığının sonuçları hem kültürel, hem finansal hem de sadece o çalışanın “duygu durumunu” değil, tüm ekibi, tüm şirketi ve tüm sonuçları ilgilendiriyor. Bu yüzden ben çalışan bağlılığı kavramının sebepleri ve sonuçları ile diğer saydığım kavramlardan daha etkili ve değerli olduğunu düşünüyorum. Bağlılık üzerinde yaptığımız çalışmalarda hem çalışanın “mutluluğu” hem de iş sonuçlarına olan etkiyi direkt olarak görebiliyoruz.

Çalışanlarınızın bu “üzerlerine vazife olmadan” yapabilecekleri ek eylemleri yapma isteği içinde olup olmadığını anlamak ister miydiniz? Cevabınız evet’se, bana ulaşıp ücretsiz çalışan bağlılığı anketi isteyebilirsiniz.