3 Adımda Aşındıran Liderleri Tanıma ve Yönetme Rehberi

Aşındıran liderleri tanımlamak istersem, kısaca bu liderler kendilerine bir ekip rapor eden ve aşağıdaki davranışları zaman zaman da olsa gösteren liderlerdir.

• Kaba davranışlar : Çalışanı tersleyen, ona “yukarıdan” konuşan, çalışanı iten davranışlar.
• Ses yükseltenler : Çalışanla konuşurken sesini yükselten ve bunu bir güç gösterisi olarak kullanan liderler.
• Ayrımcılık yapanlar : Yaş grupları, cinsiyet, geçmiş, inanış vb alanlarda çalışanlar arasında ayrım yapan ve bunu çoğu kez saklamaya bile gerek görmeyen liderler
• Fikirleri bastıran : Ekibi içinde farklı görüşleri bastıran, çalışanın görüşüne değer verilmemesi duygusunu yaratan, sanki tartışmalarda önceden kararını vermiş ve “iş olsun diye” çalışanları dinleyen liderler
• İkinci ajandası olan : Kendi bireysel hedefi ekibin veya şirketin hedefinden ayrışmış, kendi kariyeri için manüpilasyon yapabilecek, kendi görüntüsünü ve egosunu ekibin hedeflerinin üzerinde tutan liderler.
• Rencide edici şakalar yapan : Çoğu kez yarattığı olumsuz etkinin farkında bile olmadan çoğu kez anlamsız ve komik olmayan şakalar yapan liderler.
• Çalışanı zor durumda bırakan bir tarzda olan : Çalışanı sürekli savunma yapacak bir durumda bırakacak bir tarzda iletişim yapan liderler. Bir örnek olarak şöyle bir cümle kuran bir lider…

Sude hanım siz de hafta sonlarında pek rahatsınız. Ben evde tüm hafta sonu çalışırken siz herhalde gezip tozdunuz yine. Ah bu Y nesli!

• Her türlü uygunsuz karşı cins yakınlaşması & özel hayatı ihlal & taciz yapabilen : Yoruma gerek yok.
• Açık veya örtülü tehdit edebilen : Bireysel olarak bir çalışanı veya bir grubu açıktan veya gizliden tehdit eden liderler. Örneğin bir sosyal faaliyete bir grup katılmama eğilimi gösteriyorsa ve lider “Katılmayanlarla performans toplantısında görüşürüz” diyorsa bu böyle bir kategoriye girebilir.
• Kendi ekibini başka gruplar önünde suçlayan : Ekibinin sorumluluğunu almak yerine ekibinden çalışanları “kurtların” önüne atmaktan çekinmeyen… Yine bir örnek vermek gerekirse…

Ah, bizim ekipteki Mehmet işini doğru düzgün yapsaydı, tedarikçiyle de bu sorunu yaşamazdık. Ne yapalım, tembel ve sorumsuz biri!

• Çalışanlarda “köşeye sıkışmışlık” duygusu uyandıran : Sürekli iğne batıran, eleştiren, sürekli diyalogları kontrol eden ve bir çalışanından aldığı bilgiyi diğer çalışanını kötü duruma sokmak için kullanan lider.

Bu liste sanırım sizde bir “resim” oluşturmuş ve hatta kendi firmanızda bu liderlerin bulunduğunu düşündürmüştür. Benim iddiam, belli çalışan sayısının üzerindeki tüm şirketlerde bu tip aşındıran en az bir lider bulmamız mümkün. Peki bu liderler nasıl bu davranışları göstermelerine rağmen işlerinde kalıyorlar, nasıl tutunabiliyorlar?

• İyi satış yapıyorlar.
• İyi örgütçü bir özellik gösteriyorlar
• Kısa vadede sonuç getiriyorlar
• Müdürlerinin de üzerinde daha üst düzeyden destekleniyorlar.

Bu liderlerin kısa vadede şirkete katabilecekleri onları bulundukları yerlerde tutuyor ve onların müdürleri bu sebepten onlarla yüzleşmekten kaçınıyorlar. Az bilinse de, bu liderlerin maliyeti şirkete bu kısa vadeli kazançlarından çok daha fazla oluyor. Kimse bu davranışların birkaçını göstererek şirkette üst düzey bir rolde yer alamamalıdır. Çok net! Gelin bu liderlerin şirketlere maliyetlerine bir bakalım…

• Kötü hisseden çalışanlar
• Bu liderle çalışmak istemediği için ayrılan potansiyelli çalışanlar
• Olumsuz ve adaletsiz bir kültür algısının artması
• Bu davranışların bu liderlerin yanına kalması şirkete güveni azaltıyor
• Olumsuz davranışlar kopyalanıyor, bu liderler birer küçük kopyalarını yetiştiriyorlar
• Burada işler herhalde böyle yürür, bu davranış “normal” algısı yerleşiyor.
• Ayrılan çalışanın yerine benzer iş çıkaran bir çalışan şirkete ayrılan çalışanın %250’si kadar ek maliyet yaratıyor.

Bu liderlerin müdürleri, amirleri onların davranışından sorumludur. Bu liderlerin büyük çoğunluğu onların yüzüne bu davranışlar ile ilgili bir net tavır gelmediği için davranışlarını sürdürüyorlar. Kendilerini “vazgeçilmez” zannediyorlar. Kimse vazgeçilmez değildir.

Bu liderlerle ilgili aşağıdaki 3 adımı onların müdürleri, amirleri, şirketlerin CEO’ları için bir araya getirdim.

Beklentinin net olarak ifade edilmesi

Bu liderle 1:1 bir toplantı organize edin. Rahat ve stresten uzak bir ortamda. Ona şirkette beklenen davranışları ve değerleri anlatın. Şirketin duvarlarına yazılan ve herkes için bir anlam ifade etmesi beklenen bu değerleri onunla paylaşın.

Davranışların ifadesi

Bu önemli bölümde lidere

• Zamanı
• Mekanı
• Davranışı
• Davranışın olumsuz etkileri

spesifik ve net olarak ifade edin. Bu bölümde ne kadar net ve çok sayıda davranışı örnek gösterirseniz bu o kadar iyi bir etki bırakacaktır. 360 değerlendirmeleri bu bölümde etkili bir yardımcı olabilir.

İstenen Davranış

Bu sıkıntılı davranışı ifade ettikten ve aşındıran liderle yüzleştikten sonra ondan beklenen davranışı yine net olarak ifade edin. Bunu da spesifik, net, olaylara dayanan şekilde ifade edin.

Bu liderler akıllı insanlar yoksa başarılı olamaz, bu davranışları göstermelerine rağmen şirketlerde bu şekilde etkin görevler üstlenemezlerdi. Çoğunlukla yaptıklarının farkında değiller, kimse onlara gerçek bir ayna tutmamış.  Bilirlerse değişirler.

Bu konuda etkin bir çözüm için bana ulaşabilirsiniz.